Nefrostomia: co warto o niej wiedzieć?

Stomie, czyli połączenia narządów wewnętrznych ze skórą, stosowane są w terapii wielu dolegliwości. Jednym z typów stomii jest nefrostomia.

Czym jest nefrostomia?

Nefrostomia określana jest również jako przetoka nerkowo-skórna. To chirurgicznie wykonane połączenie nerki wraz ze skórą, które prowadzone jest w celu odprowadzania moczu bezpośrednio z nerki.

Przetoka jak nefrostomia zaliczana jest do urostomii – przetok moczowo-skórnych.

Nefrostomia – kiedy jest konieczna?

Zabieg prowadzony jest w sytuacji, gdy odprowadzanie moczu z nerek jest zaburzone. Zaleganie moczu w nerkach może prowadzić wtedy do powstania poważnych dolegliwości, między innymi wodonercza, ostrej niewydolności nerek.

Nefrostomia przywraca drożność układu moczowego i umożliwia prawidłowe działanie nerek, zabezpieczając je przed uszkodzeniami oraz infekcjami.

Główne powody wyłonienia nefrostomii:
- nowotwory wywołujące nacisk na moczowody, na przykład nowotwory szyjki macicy, jajnika, gruczołu krokowego (prostaty) albo odbytnicy;
- kamienie nerkowe lub moczowodowe o znacznej wielkości, które nie mogą być samoistnie wydalone przez moczowody albo miedniczki nerkowe;
- mechaniczne uszkodzenie moczowodów, na przykład na skutek zabiegów chirurgicznych, urazów;
- zmiany zapalne moczowodów, które mogą prowadzić do ich zwłóknienia, zgrubienia, co utrudnia prawidłowy wypływ moczu z nerek;
- ropnie nerki (roponercze) oraz torbiele nerki – nefrostomia umożliwia drenaż;
- zawężenie moczowodów, do czego dochodzi podczas radioterapii w obszarze jamy brzusznej albo miednicy.

Dodatkowo nefrostomia może być wykonana w celach diagnostycznych, na przykład przy podejrzeniu wystąpienia ropnia, torbieli, wodonercza bez ustalonego pochodzenia.

Jak wykonuje się nefrostomię?

Zabieg wyłonienia nefrostomii prowadzony jest podczas operacji albo za pomocą zestawu do punkcji – stomia wykonana jest przez nakłucie nerki i umieszczenie w niej cewnika nefrostomijnego.

Nefrostomia jest zabiegiem prowadzonym w znieczuleniu miejscowym, rzadziej w pełnej narkozie, czyli w znieczuleniu ogólnym. Towarzyszy jej stosowanie ultrasonografii (USG).

Podczas zabiegu pacjent leży na brzuchu albo na boku. Lekarz wybiera odpowiednie miejsce wkłucia, kierując się obrazem widzianym na aparacie USG. Wkłucie następnie powiększa się i umieszcza się w nim dren cewnika. Dren odpowiedzialny jest za odprowadzanie moczu bezpośrednio z nerki na zewnątrz ciała.

W celu gromadzenia moczu z nefrostomii stosowane są specjalne worki, które wymagają regularnego opróżniania i wymiany.

Skutki uboczne nefrostomii

Zabieg wyłonienia nefrostomii związany jest z ryzykiem pojawienia się skutków ubocznych, jednak komplikacje na ogół zdarzają się rzadko.

Główne powikłania po wykonaniu nefrostomii to krwawienia, wydostawanie się moczu do jamy brzusznej, infekcje bakteryjne układu moczowego. O pojawieniu się komplikacji mogą informować objawy jak krwiomocz, zmętnienie moczu, zatrzymanie moczu.

Powikłania mogą być też związane z nieprawidłowo wykonaną nefrostomią. W takiej sytuacji nefrostomia przecieka, może dojść do wypadania cewnika.

Po zabiegu nefrostomii

Przetoka wymaga regularnej zmiany opatrunku. Pacjent powinien też pamiętać o prowadzeniu systematycznego opróżniania worka na mocz oraz jego wymianie. Worek powinno się opróżniać wtedy, gdy jest on zapełniony maksymalnie do 2/3. Worki wymienia się co 3 dni. Co kilka albo kilkanaście tygodni konieczna jest wymiana cewnika – jest ona prowadzona przez lekarza.

Worki przeznaczone do urostomii jak nefrostomia podlegają refundacji – obecnie można zakupić je również w sklepach medycznych działających online np. ortomedico.pl