Fraud Blocker
Operacja Hartmanna. Na czym polega operacja jelita grubego metodą Hartmanna?

Jednym z często prowadzonych zabiegów operacyjnych na jelicie grubym jest tzw. operacja Hartmanna. Został on po raz pierwszy wykonany w 1923 roku przez Henriego Alberta Hartmanna, od którego wziął swoją nazwę. Na czym polega operacja Hartmanna? Kiedy najczęściej jest stosowana?

Czym jest operacja Hartmanna?

Operacja Hartmanna jest zabiegiem prowadzonym na przewodzie pokarmowym, który polega na wycięciu zmiany chorobowej, następnie na zamknięciu kikuta odbytnicy na ślepo oraz na wyłonieniu stomii na bliższym odcinku esicy.

Na skutek zabiegu dochodzi do powstania kolostomii, a dokładnie sigmostomii (kolostomii na esicy) – jest to jednolufowa kolostomia końcowa. Uniemożliwia ona wydalanie kału odbytnicą, dlatego pacjent musi stosować wtedy worki stomijne oraz inne wyroby stomijne.

Stomia wyłaniana podczas zabiegu traktowana jest jako czasowa (tymczasowa). Wynika to z faktu, że po operacji Hartmanna istnieje możliwość odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego, ponieważ nie dochodzi do uszkodzenia zwieracza. Warto jednak zaznaczyć, że nie jest to możliwe w każdym przypadku, dlatego u niektórych pacjentów wyłoniona stomia czasowa staje się stomią ostateczną.

Przeczytaj także: Żywienie u osób ze stomią jelitową – praktyczne porady

Kim był Henri Albert Hartmann?

Henri Albert Hartmann (1860-1952) był francuskim chirurgiem. Zajmował się szeroką gamą zagadnień medycznych, między innymi nowotworami przewodu pokarmowego. Jest znany głównie ze względu na opracowaną przez siebie metodę operacji z wyłonieniem stomii i zamknięciem kikuta odbytnicy.

Operacja Hartmanna – wskazania

Najczęściej zabieg prowadzony jest jako operacja raka jelita grubego, jednak ma on również szereg innych wskazań, gdy dochodzi do schorzeń albo urazów jelita grubego.

Wśród wskazań do wykonania operacji Hartmanna znajdują się:
- rak jelita grubego,
- powikłana choroba uchyłkowa jelita,
- jatrogenna albo pourazowa perforacja esicy, odbytnicy,
- skręt esicy,
- zaburzenia w ukrwieniu jelita grubego,
- zapalenie otrzewnej wywołane przez nieszczelność zespolenia okrężniczo-odbytniczego,
- zmiany popromienne dotyczące jelita grubego,
- nieswoiste schorzenia zapalne.

Zabieg często prowadzony jest w sytuacjach awaryjnych, gdy dochodzi do bezpośredniego zagrożenia życia pacjenta, na przykład przy niedrożności, urazach.

Metody wykonywania operacji Hartmanna

Kiedyś zabieg Hartmana prowadzono na otwartej jamie brzusznej, ale obecnie coraz częściej wykonywany jest on z wykorzystaniem metody laparoskopowej.

Metoda laparoskopowa pozwala na wykonanie jedynie niewielkiego cięcia, aby wprowadzić do wnętrza jamy brzusznej laparoskop. Zaletami tej operacji jest mniejsze ryzyko skutków ubocznych i szybsza rekonwalescencja pacjenta.

Jak przebiega operacja Hartmanna?

Procedura rozpoczyna się od wybrania odpowiedniego miejsca do wyłonienia stomii u pacjenta. Lokalizacja ma duże znaczenie dla pacjentów, ponieważ odpowiada ona za komfort korzystania ze stomii. Najczęściej jest ona umieszczana po lewej stronie brzucha, pod pępkiem.

Procedura rozpoczyna się od znieczulenia pacjenta – wykonywana jest w narkozie. Następnie dochodzi do usunięcia części jelita wraz ze zmianą chorobową, na przykład guzem, perforacją. Chirurg zamyka koniec odbytnicy, a potem wyłania kolostomię – stomię na jelicie grubym.

Po zabiegu pacjent stosuje worki stomijne. Służą one do gromadzenia strawionej treści pokarmowej. Konieczny jest indywidualny dobór worków oraz innych artykułów stomijnych oraz przeszkolenie w ich obsłudze przez lekarza, pielęgniarkę stomijną.

Również pacjent po przeprowadzonej procedurze powinien pamiętać o tym, aby prowadzić ćwiczenia zwieracza odbytu oraz mięśni dna miednicy. Są one wykonywane w celu zapobiegania niewydolności zwieracza – problemy z jego funkcjonowaniem mogą w przyszłości uniemożliwić przywrócenie ciągłości przewodu pokarmowego.

Zabieg Hartmanna – możliwe powikłania

Podobnie jak inne zabiegi, także operacja Hartmana może powodować pojawienie się powikłań. Są one związane z przeprowadzonym znieczuleniem ogólnym oraz z samą procedurą.

Najczęściej występującym powikłaniem po zabiegu jest zakażenie rany, do którego dochodzi u około 15% pacjentów. Aby mu zapobiegać, konieczna jest odpowiednia pielęgnacja rany pooperacyjnej.

Zabieg zamknięcia stomii po operacji Hartmanna

Operacja jelita grubego przeprowadzona metodą Hartmanna daje możliwość odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego oraz zamknięcia stomii. Szacuje się, że jest to możliwe u około 50% pacjentów.

Szansę na odtworzenie przewodu pokarmowego zmniejszają zaawansowany wiek pacjenta, inne schorzenia, a także niewystarczająca wydolność zwieraczy odbytu.

Najczęściej odtworzenie ciągłości przewodu pokarmowego prowadzone jest po około 3-9 miesiącach po operacji. Czas ten jest zróżnicowany i zależny od przyczyny wykonania zabiegu oraz od stanu zdrowia. Przed zabiegiem konieczna jest kwalifikacja pacjenta. Konieczne jest wówczas przeprowadzenie odpowiednich badań wstępnych, między innymi oceny śluzówki jelita, a także ogólnej kondycji chorego.

Niektórzy pacjenci nie podejmują się zabiegu zamknięcia stomii i decydują się na dalsze korzystanie z wyrobów stomijnych.

Produkty powiązane

Treści zawarte w serwisie ortomedico.pl mają wyłącznie cel informacyjny, edukacyjny. Nie zastępują one konsultacji użytkownika ze specjalistą. Każdą kwestię opisaną w naszym serwisie należy skonsultować ze specjalistą. W artykule mogły zostać wymienione produkty medyczne. Dla bezpieczeństwa używaj je zgodnie z instrukcją i etykietą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze specjalistą, gdyż wyroby medyczne, o których możemy wspominać mogą nie być odpowiednie dla Ciebie. Artykuł ma wyłącznie cel informacyjny i nie zastępuje profesjonalnej porady medycznej. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.

Loading...