Zasady udzielania świadczeń medycznych dla Ukraińców - poradnik dla lekarzy

O czym muszą wiedzieć świadczeniodawcy, którzy udzielają pomocy obywatelom Ukrainy zagwarantowanej w specustawie? Wątpliwości wyjaśnia Narodowy Fundusz Zdrowia.

Opieka medyczna dla uchodźców z Ukrainy: kto jest uprawniony do świadczeń medycznych? Prawo do świadczeń w Polsce, jak dla osób ubezpieczonych obejmuje:

a) obywateli Ukrainy, którzy bezpośrednio przekroczyli granicę polsko-ukraińską, b) nieposiadających obywatelstwa ukraińskiego małżonków obywateli Ukrainy, którzy bezpośrednio przekroczyli granicę polsko-ukraińską, c) obywateli Ukrainy z Kartą Polaka (nie musieli przekroczyć bezpośrednio granicy Polski z Ukrainą), d) członków najbliższej rodziny obywatela Ukrainy z Kartą Polaka* - którzy wjechali do Polski od 24 lutego 2022 roku. *(Do „najbliższej rodziny” zaliczyć można: małżonka, wstępnych (rodzice, dziadkowie), zstępnych (dzieci, wnuki), rodzeństwo, powinowatych w tej samej linii lub stopniu (zięć, synowa, teść, teściowa, szwagier, bratowa, pasierb), osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także osobę pozostającą we wspólnym pożyciu. Prawo do świadczeń obejmuje także dziecko urodzone już w Polsce, jeżeli jego matka jest osobą określoną w lit. a lub b. Uprawnienia do świadczeń medycznych na mocy specustawy nie przysługują osobom, które przed 24 lutego 2022 roku przebywały legalnie w Polsce na podstawie zezwoleń pobytowych lub miały status uchodźcy, lub złożyły wniosek o uzyskanie takiego statusu

Uchodźcy z Ukrainy: do jakich świadczeń są uprawnieni?

Uchodźcy z Ukrainy mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych w Polsce na analogicznych zasadach i w analogicznym zakresie jak osoby ubezpieczone w Polsce Wszystkie ww. świadczenia są udzielane uprawnionym bezpłatnie. Finansuje je budżet państwa za pośrednictwem Narodowego Funduszu Zdrowia.

Utrata uprawnień

Obywatel Ukrainy, który wyjedzie z Polski na dłużej niż miesiąc, traci uprawnienia do świadczeń medycznych przysługujących na mocy specustawy.

Jak postępować z osobami, których nie obejmuje specustawa, a które znalazły się w Polsce w wyniku konfliktu zbrojnego w Ukrainie?

Jak wyjaśnia NFZ, od 4 marca 2022 roku obowiązuje w Polsce decyzja wykonawcza Rady UE 2022/382, która stwierdza istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy, w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE, i wprowadza tymczasową ochronę osób wymienionych w pkt. 4.1.

1. Decyzją są objęci:

a) obywatele Ukrainy zamieszkali w Ukrainie przed 24 lutego 2022 roku i członkowie ich rodzin*, b) obywatele państw trzecich i bezpaństwowcy, którzy przed 24 lutego 2022 roku korzystali w Ukrainie z ochrony międzynarodowej (uchodźcy) i członkowie ich rodzin, c) obywatele państw trzecich i bezpaństwowcy, którzy przebywali w Ukrainie przed 24 lutego 2022 roku na podstawie zezwolenia na pobyt stały i nie mogą bezpiecznie wrócić do swojego państwa. *„Członkiem rodziny”, w rozumieniu decyzji Rady UE, jest: małżonek, partner uznawany przez prawo; małoletnie i niepozostające w związku małżeńskim dzieci; dzieci małżonka, inni bliscy krewni, jeżeli mieszkali razem, jako jedna rodzina i byli na utrzymaniu osoby objętej ochroną tymczasową. Ww. osobom przysługuje opieka medyczna zgodnie z art. 110 i 112 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która została znowelizowana przez uchwalenie specustawy. Kto zapewnia im opiekę? a) osobie korzystającej z ochrony czasowej, której zostało wydane zaświadczenie, Szef Urzędu ds. Cudzoziemców zapewnia, na jej żądanie, opiekę medyczną. Osobie korzystającej z ochrony czasowej Szef Urzędu ds. Cudzoziemców wydaje, na jej żądanie, zaświadczenie potwierdzające korzystanie z ochrony czasowej. b) opieka medyczna udzielana jest w placówkach medycznych, które mają podpisaną umowę z Szefem Urzędu ds. Cudzoziemców. c) koszty tej opieki pokrywa Szef Urzędu ds. Cudzoziemców z budżetu państwa.

Opieka medyczna dla uchodźców z Ukrainy: weryfikacja uprawnień

Jak wyjaśnia NFZ, weryfikacja uprawnień do świadczeń medycznych dla osób uprawnionych na mocy specustawy następuje na podstawie:

• przed wejściem w życie specustawy (od 24 lutego do 11 marca 2022 roku) - każdego dokumentu, który potwierdza tożsamość.
• po wejściu w życie specustawy (od 12 marca 2022 roku) dodatkowo na podstawie:

– specjalnego numeru PESEL nadawanego obywatelom Ukrainy, – e-dokumentu (osoby pełnoletnie, które zarejestrują się w gminie i zostanie nadany im numer PESEL oraz założą profil zaufany, mogą aktywować e-dokument poświadczający status osoby uprawnionej), – wydruku potwierdzenia utworzenia profilu zaufanego osoby uprawnionej (zawiera: imię i nazwisko, numer PESEL). Świadczenia udzielone osobom uprawnionym należy sprawozdać przez komunikaty sprawozdawcze NFZ (konkretnie komunikat SWIAD) najwcześniej łącznie z rozliczeniem świadczeń z marca 2022 r.