Pieluszkowe zapalenie skóry – objawy, leczenie i profilaktyka

Skóra u dzieci w pierwszych miesiącach życia jest bardzo wrażliwa i podatna na podrażnienia. Właśnie wtedy najczęściej diagnozuje się pieluszkowe zapalenie skóry. Czym jest ta dolegliwość? Sprawdź jej objawy, leczenie i profilaktykę!

Czym jest pieluszkowe zapalenie skóry – PZS?

Pieluszkowe zapalenie skóry, także określane jako PZS, jest chorobą zapalną skóry, która rozwija się w okolicy krocza – w pobliżu narządów płciowych oraz na pośladkach.

Dotyka ona wielu niemowląt i noworodków do 1. roku życia, ale warto dodatkowo wskazać, że pieluszkowe zapalenie skóry może również dotyczyć osób dorosłych, które korzystają z wyrobów chłonnych, takich jak pieluchomajtki, majtki chłonne.

Jak dochodzi do pieluszkowego zapalenia skóry?

Do pieluszkowego zapalenia skóry dochodzi na skutek kilku splatających się czynników:
- Wilgoć – długotrwały kontakt skóry z wilgocią powoduje zaburzenie jej naturalnego funkcjonowania i uszkodzenie, inaczej macerację naskórka.
- Kontakt z moczem i kałem – poziom pH moczu i kału przyczynia się do wytrącania amoniaku, który nasila procesy zapalne.
- Pocieranie skóry – kontakt skóry z pieluszką powoduje tarcie, co prowadzi do podrażnienia mechanicznego naskórka.
- Obecność drożdżaków – do schorzenia tego dodatkowo przyczynia się obecność drożdżaków Candida albicans w kale, czemu sprzyja dieta bogata w węglowodany, właśnie dlatego PZS określane jest również jako grzybica pieluszkowa.
- Brak wystarczającej higieny – niedostateczna higiena okolic intymnych przekłada się na większe ryzyko pojawienia się pieluszkowego zapalenia skóry.
- Biegunki – często występujące biegunki sprzyjają podrażnieniu skóry i zapaleniom.
- Antybiotykoterapia – długotrwałe przyjmowanie antybiotyków może osłabić reakcje obronne skóry i spowodować częstsze podrażnienia.
- Uczulenia – dodatkowo do PZS przyczynia się uczulenie na różne związki, na przykład na substancje w pieluszkach, kosmetykach.

Pieluszkowe zapalenie skóry – objawy

Główne objawy pieluszkowego zapalenia skóry to:
- Rumień – w początkowej fazie choroby pojawia się na skórze delikatny rumień, czyli zaczerwienienie skóry, który może tworzyć także ogniska rumieniowe.
- Obrzęk – w okolicy zaczerwienionych miejsc zauważalny jest obrzęk, czyli skóra jest opuchnięta, tkliwa.
- Zapach amoniaku – jest to charakterystyczny zapach pojawiający się na skórze w przebiegu PZS.
- Grudki, pęcherzyki, krostki, nadżerki, łuszczenie – widoczne na skórze zmiany.
- Świąd – powoduje on dyskomfort u dziecka.

Jak leczyć pieluszkowe zapalenie skóry?

Jeżeli u dziecka pojawiają się objawy pieluszkowego zapalenia skóry, w takim przypadku konieczne jest leczenie, aby zmniejszyć je i przywrócić dziecku komfort. Najczęściej w takiej sytuacji stosowane są:

Kosmetyki na pieluszkowe zapalenie skóry
Przede wszystkim zaleca się stosowanie odpowiednich kosmetyków do pielęgnacji przeznaczonych na PZS, które dostępne są w różnych formach – balsamów, maści czy kremów. Rekomendowane są one na łagodne zmiany.

Bardzo dobre efekty daje stosowanie preparatów zawierających w składzie cynk, lanolinę, glicerynę, alantoinę, dekspantenol, witaminy, takie jak A, D i E.

Kortykosteroidy na pieluszkowe zapalenie skóry
Przepisywane są przez pediatrę w formie maści i stosowane wtedy, gdy zapalenie jest trudne w leczeniu.

Inhibitory kalcyneuryny na pieluszkowe zapalenie skóry
Alternatywom dla kortykosteroidów są preparaty zawierające w składzie miejscowe inhibitory kalcyneuryny, do których zaliczane są pimekrolimus i takrolimus. Hamują one procesy zapalne i jednocześnie nie mają działań ubocznych charakterystycznych dla sterydów.

Antybiotyki na pieluszkowe zapalenie skóry
Używane są one w przypadku nadkażenia skóry bakteriami, na przykład gronkowcem. Stosowane są miejscowe preparaty antybakteryjne.

Leki przeciwgrzybicze na pieluszkowe zapalenie skóry
Gdy wykryta została grzybica pieluszkowa, stosowane są odpowiednie leki przeciwgrzybicze, na przykład klotrimazol, nystatyna czy mikonazol.

Eliminacja alergenów wywołujących pieluszkowe zapalenie skóry
Gdy podejrzewa się, że przyczyną PZS jest reakcja alergiczna, na przykład na pieluszki, należy zmienić je na inne.

Pieluszkowe zapalenie skóry – jak zapobiegać?

Aby zapobiegać pojawianiu się pieluszkowego zapalenia skóry, bardzo ważna jest właściwa profilaktyka. Na co należy zwrócić szczególną uwagę?

PZS zapobiegają:
- Regularna wymiana pieluch – należy zmieniać je systematycznie, najlepiej wybierać dobrej jakości pieluchy jednorazowe albo pieluchy wielorazowe z naturalnych materiałów.
- Stosowanie się do zasad higieny – należy dokładnie oczyszczać i pielęgnować skórę.
- Unikanie wilgoci – należy wycierać nadmiar wilgoci w rejonie krocza.
- Wietrzenie – cyrkulacja powietrza w okolicach intymnych zmniejsza ryzyko pojawienia się tej dolegliwości.