Podwyższona amylaza w moczu – przyczyny, badanie, leczenie

Amylaza jest jednym z enzymów trawiennych, który wykorzystywany jest przez organizm człowieka do trawienia węglowodanów. Co oznacza wykrycie amylazy w moczu?

Czym jest amylaza?

Amylaza to enzym hydrolityczny, który odgrywa ważną rolę w trawieniu wielocukrów – węglowodanów z wykorzystaniem mechanizmu hydrolizy. Powoduje on rozbicie cząsteczek wielocukrów na mniejsze cząsteczki maltozy.

Trawienie z wykorzystaniem amylazy odbywa się w kilku obszarach układu pokarmowego człowieka – w jamie ustnej, następnie w dwunastnicy oraz w jelicie cienkim.

Głównym narządem produkującym amylazę jest trzustka, natomiast wydzielają ją również gruczoły ślinowe, mleczne, jajniki, jądra, błona jelita cienkiego.

Amylaza w moczu – badanie i wyniki

Enzym jak amylaza może być oznaczony zarówno z krwi, jak i z moczu. Często wykonuje się również te badania razem w razie wystąpienia konkretnych wskazań.

W przypadku oznaczenia poziomu związku jak amylaza w moczu badanie przeprowadza się z pobranej przez pacjenta próbki moczu.

Przy badaniu moczu norma amylazy to:
- 21-447 IU/l dla kobiet,
- 16-491 IU/l dla mężczyzn.

Co może być przyczyną amylazy w moczu?

Zbyt wysoka ilość amylazy w moczu może mieć zróżnicowane przyczyny, co przekłada się na konieczność dalszej diagnostyki.

Najczęściej amylaza w moczu podwyższona występuje w przypadku:
- Chorób trzustki – przewlekłego i ostrego zapalenia trzustki, któremu mogą towarzyszyć objawy jak silne bóle w nadbrzuszu, wymioty, nudności, wzdęcia, gorączka, bóle mięśniowe, a także w przebiegu nowotworów trzustki, wad wrodzonych trzustki, urazów trzustki,
- Chorób ślinianek – zakażenia gruczołów produkujących ślinę, świnki,
- Niewydolności nerek,
- Schorzeń wątroby,
- Niedrożności jelit,
- Perforacji wrzodu żołądka oraz perforacji żołądka,
- Chorób pęcherzyka żółciowego, kamicy żółciowej,
- Zapalenia wyrostka robaczkowego,
- Nowotworów, w tym raka jajnika, płuc, oskrzela, jelit, wątroby, gruczołu krokowego.

Największe przekroczenia normy amylazy w moczu obserwowane są w przypadku schorzeń trzustki. Dochodzi wtedy do poziomów przeszło 1000 IU/l. Przy innych dolegliwościach nie są one już tak wysokie.

Jak obniżyć poziom amylazy?

Jeśli dochodzi do wysokiego poziomu amylazy w moczu, konieczne jest przede wszystkim skonsultowanie się z lekarzem, aby przeprowadzić dalszą diagnostykę przyczyny tej przypadłości.

Stosować można również domowe metody pozwalające na poprawę pracy trzustki oraz układu pokarmowego. Jak obniżyć poziom amylazy w ten sposób?

Zaleca się przede wszystkim dietę trzustkową, która ogranicza potrawy nadmiernie tłuste, smażone, ciężkostrawne, a także ostre. Najlepiej jeść wtedy częściej mniejsze porcje, nie pić alkoholu, mocnej herbaty, kawy, nie jeść produktów pełnoziarnistych.

Stosować można też suplementy diety oraz zioła poprawiające pracę trzustki, na przykład jak glistnik jaskółcze ziele, koper ogrodowy, mięta pieprzowa, mniszek lekarski, pokrzywa.

Niski poziom amylazy – co oznacza?

Równie alarmujący jak amylaza w moczu podwyższona jest jej zbyt niski poziom wykrywany w moczu oraz we krwi.

Niski poziom amylazy może z kolei wskazywać na:
- Uszkodzenie trzustki wywołane przez ostry stan zapalny, przewlekłe zapalenie, uszkodzenie wywołane przez muskowiscydozę,
- Uszkodzenie wątroby, które powiązane może być z jej zapaleniem, zatruciem lekami, zatruciem ciążowym.

Zarówno w przypadku zbyt wysokiej, jak i zbyt niskiej amylazy w moczu konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który zaleci kolejne badania, aby określić, co jest przyczyną nieprawidłowego poziomu tego enzymu.