Świadczenie pielęgnacyjne w 2024 roku - stare i nowe zasady przyznawania

Od 1 stycznia 2024 roku świadczenie pielęgnacyjne przysługuje rodzicom lub innym osobom sprawującym opiekę nad dziećmi z niepełnosprawnością do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Zmiana ta wprowadza nowe możliwości dla opiekunów, którzy mogą teraz łączyć pobieranie świadczenia z pracą. Po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności, osoba ta jako dorosła będzie miała możliwość ubiegania się o świadczenie wspierające, które jest nowym rodzajem wsparcia (opiekun traci jakiekolwiek wsparcie, świadczenie wspierające otrzymuje osoba niepełnosprawna).

Opiekunowie z uprawnieniami nabytymi przed końcem 2023 roku będą mieli możliwość wyboru pomiędzy pozostaniem na starych zasadach (bez możliwości podjęcia pracy), a przejściem na nowe zasady obowiązujące od 1 stycznia 2024 roku. Na starych zasadach, opiekun (nawet po osiągnięciu pełnoletności podopiecznego) będzie mógł nadal pobierać świadczenie pielęgnacyjne. Z kolei osoby, które zdecydują się ubiegać o świadczenie pielęgnacyjne po raz pierwszy już po wejściu w życie nowelizacji, tj. po 1 stycznia 2024 roku, będą podlegać wyłącznie nowym zasadom.

Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach będzie przysługiwało na każde uprawnione dziecko z niepełnosprawnością

Od 1 stycznia 2024 roku, zasady przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego ulegają istotnej zmianie, zapewniając większe wsparcie dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi. Zgodnie z nowymi regulacjami, świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać opiekunowi na każde dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie, co oznacza odejście od dotychczasowej praktyki, gdzie świadczenie można było otrzymać tylko na jedno dziecko.

Świadczenie pielęgnacyjne będzie podwyższane o 100 proc. na drugie i każde kolejne dziecko z niepełnosprawnościami. Podniesienie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego na każde kolejne dziecko ma również na celu ułatwienie rodzicom lub opiekunom sprawowanie opieki, bez konieczności rezygnacji z aktywności zawodowej.

Nowe przepisy odnoszą się wyłącznie do świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach!

Pozostanie na starych zasadach z kontynuacją pobierania świadczenia pielęgnacyjnego

Jako opiekun osoby niepełnosprawnej nadal będzie możliwość otrzymywania różnych form wsparcia finansowego, takich jak:

1. Świadczenie pielęgnacyjne,
2. Specjalny zasiłek opiekuńczy,
3. Zasiłek dla opiekuna.

Osoby, które postanowią nie przechodzić na nowe zasady i wolą pozostać na starych zasadach systemu świadczeń opiekuńczych, to w 2024 roku nadal nie będą mogły podjąć żadnej dodatkowej pracy. To ograniczenie działa dokładnie tak samo, jak było do tej pory. Ważne jest, aby pamiętać, że mówimy tutaj o wyborze pozostania na starych zasadach, który nie obejmuje nowego świadczenia wspierającego.

Osoby opiekujące się osobami z niepełnosprawnościami, które obecnie korzystają z dostępnych form wsparcia finansowego, takich jak świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, czy zasiłek dla opiekuna, będą miały możliwość kontynuowania otrzymywania tych świadczeń według dotychczasowych zasad. Obejmuje to także tych opiekunów, którzy uzyskają prawo do świadczeń opiekuńczych przed zmianami przepisów, czyli do 31 grudnia 2023 roku.

W sytuacji, gdy dorosła osoba z niepełnosprawnością, będąca pełnoletnia, zdecyduje się jednak na wybór świadczenia wspierającego, jej opiekun nie będzie już uprawniony do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego.

Przejście na nowe zasady z utratą świadczenia pielęgnacyjnego

Opiekunowie, którzy zdobyli prawa do świadczeń opiekuńczych przed końcem 2023 roku, będą mieli możliwość przejścia na nowe zasady obowiązujące od 1 stycznia 2024 roku.

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami na nowych zasadach mają możliwość łączenia pracy zawodowej z otrzymywaniem świadczeń opiekuńczych, co stanowi znaczną zmianę w porównaniu z dotychczasowym systemem. Jednak po ukończeniu przez dziecko 18 roku życia, opiekun traci prawo do otrzymywania dotychczasowych świadczeń na swoją rzecz, ponieważ świadczenie wspierające przysługuje bezpośrednio osobie niepełnosprawnej, która osiągnęła pełnoletniość.

Ponadto, świadczenie pielęgnacyjne będzie dostępne dla szerszej grupy opiekunów, w tym dla:

1. Rodzin zastępczych,
2. Osób prowadzących rodzinny dom dziecka,
3. Dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych,
4. Dyrektorów regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych,
5. Dyrektorów interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych.

Warunkiem jest sprawowanie opieki nad dzieckiem do ukończenia 18 roku życia, które posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie o niepełnosprawności. Orzeczenie musi zawierać wskazania dotyczące konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby ze względu na znacznie ograniczoną możliwość samodzielnej egzystencji (punkty 7 i 8 w orzeczeniu). Ponadto, wymagany jest stały współudział opiekuna w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji dziecka.

Od 1 stycznia 2024 r., świadczenie pielęgnacyjne będzie objęte szeregiem wyjątków i nie będzie przyznawane w określonych sytuacjach. Oto one:

1. Nie przysługuje opiekunowi, który już otrzymuje specjalny zasiłek opiekuńczy, inne świadczenie pielęgnacyjne lub zasiłek dla opiekuna,
2. Jeśli osoba wymagająca opieki znajduje się w instytucji zapewniającej całodobową opiekę (jak dom pomocy społecznej czy zakład opiekuńczo-leczniczy),
3. Osoba wymagająca opieki korzystająca ze świadczeń opiekuńczych za granicą również wyklucza możliwość otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna w Polsce, chyba że międzynarodowe przepisy lub umowy dwustronne stanowią inaczej,
4. Podobnie, jeśli na osobę niepełnosprawną inna osoba otrzymuje świadczenia opiekuńcze za granicą, opiekun w Polsce nie będzie uprawniony do świadczenia pielęgnacyjnego, z tą samą możliwością wyjątków określonych w międzynarodowych regulacjach.

Pierwszy wniosek o świadczenie pielęgnacyjne po 1 stycznia 2024 roku

Opiekunowie, którzy zdecydują się ubiegać o świadczenie pielęgnacyjne po raz pierwszy już po wejściu w życie nowelizacji, tj. po 1 stycznia 2024 roku, będą podlegać wyłącznie nowym zasadom.

O nowych zasadach pisaliśmy powyżej.

Świadczenie wspierające to około 3500 zł w 2024 r.

Świadczenie wspierające ma wartość od 40 proc. do 220 proc. renty socjalnej. Przyznawanie i wypłaty świadczenia wspierającego odbędzie się etapami:

I. W pierwszym etapie, który zacznie się w styczniu 2024 roku, świadczenie wspierające będzie dostępne jedynie dla osób o najwyższym i prawie najwyższym stopniu potrzeby wsparcia. Osoby te otrzymają świadczenie w wysokości 220% i 180% renty socjalnej, co przekłada się na 3495 zł i 2859 zł odpowiednio.
II. Drugi etap, planowany na styczeń 2025 roku, obejmie osoby, które już korzystały ze świadczenia w poprzednim roku oraz te, które nie otrzymały go wcześniej, ale mają umiarkowany poziom potrzeby wsparcia, wynoszący od 80 do 89 punktów. Wartość świadczenia dla tych osób wyniesie odpowiednio 120% lub 80% renty socjalnej, czyli od 1904 zł do 1269 zł.
III. Trzeci etap, wchodzący w życie od stycznia 2026 roku, będzie dotyczył wszystkich osób, które osiągną minimalny próg 70 punktów potrzeby wsparcia. Osoby te będą kwalifikować się do otrzymywania świadczenia w wysokości od 40% do 60% wartości renty socjalnej, co przekłada się na zakres od 635 zł do 952 zł.

O tym, jak otrzymać świadczenie wspierające pisaliśmy tutaj: Nowe świadczenie wspierające dla niepełnosprawnych po 18 roku życia od 1 stycznia 2024 roku