Żywienie u osób ze stomią jelitową – praktyczne porady

Odpowiednia dieta, która zawiera niezbędną dawkę energii i składniki odżywcze, jest bardzo istotna także u osób z wyłonioną stomią jelitową. Jakich zasad dietetycznych powinni przestrzegać stomicy?

Dieta powinna być zbilansowana, zróżnicowana i dopasowana do stanu zdrowia oraz indywidualnych preferencji. Tylko wtedy wspiera prawidłową pracę całego organizmu – nie tylko układu pokarmowego. Gdy nie będzie zawierała wszystkich ważnych substancji, może wywołać pojawienie się niedoborów i poważnych dolegliwości.

Dieta u osób ze stomią

Stomia jelitowa jest wyłaniana u osób, u których jelita nie pracują prawidłowo. Przeprowadzany wówczas zabieg służy połączeniu jelita ze skórą. Wypróżnianie się polega wtedy na odprowadzaniu produktów przemiany materii do worka stomijnego przymocowanego do stomii.

Wyróżnia się dwa rodzaje stomii jelitowych:
- ileostomia – stomia wykonana na jelicie cienkim
- kolostomia – stomia wykonana na jelicie grubym

Im większa odległość od odbytu, tym stolec osoby ze stomią jest bardziej płynny. Zatem najbardziej płynną formę ma on u osób po zabiegu wyłonienia ileostomii, natomiast gęstszą po zabiegu kolostomii w ostatnim odcinku przewodu pokarmowego – okrężnicy esowatej, czyli esicy.

Miejsce wyłonienia stomii wpływa na rodzaj rekomendowanej diety, lecz jej dobór zależny jest również od szeregu innych czynników, w tym czasu od wykonania zabiegu, stanu zdrowia, preferencji i potrzeb żywieniowych. Zatem, jakie obiady dla stomika są najlepsze? Co jeść na śniadania i kolacje?

Dieta bezpośrednio po zabiegu wyłonienia stomii

Bezpośrednio po procedurze pacjent musi przestrzegać ścisłej diety. Na zwykłe żywienie można przejść dopiero wtedy, gdy jelita znów zaczną normalnie pracować.

Początkowo niezbędne składniki podawane są pozajelitowo, natomiast potem przechodzi się na żywienie doustne – dietę płynną, półpłynną, na przykład zupy dla stomii, a następnie stopniowo wprowadza się do niej pokarmy stałe. Pokarmy po zabiegu powinny być lekkostrawne, niskotłuszczowe. Wspomagająco można stosować także specjalne preparaty odżywcze.

Podstawowe zalecenia żywieniowe dla stomików

Zabieg polegający na wyłonieniu stomii nie wymaga szczególnych zmian dietetycznych. Osoby ze stomią mają podobne zalecenia żywieniowe jak dla osób zdrowych. Rekomenduje się, by nadal zachować zróżnicowaną dietę, jednak zdarza się, że pacjent będzie musiał wyeliminować z niej określone produkty.

Zasady zdrowego odżywiania u osób ze stomią:

• Jedz regularnie – 4-5 posiłków w ciągu dnia co 3-4 godziny.
• Dokładnie przeżuwaj każdy kęs jedzenia, by ułatwić jego strawienie w dalszych częściach układu pokarmowego.
• Podstawą diety powinny być warzywa i owoce – powinny stanowić połowę diety, przy czym polecana ilość warzyw to 3/4, a owoców 1/4.
• Wybieraj pełnoziarniste produkty zbożowe.
• Zmniejsz spożycie mięsa do 500 g tygodniowo. Wybieraj zdrowsze, chude mięsa jak indyk, cielęcina, królik, ryba.
• Tłuszcze zwierzęce zastępuj roślinnymi – olejami tłoczonymi na zimno.
• Unikaj nadmiernego spożywania cukru i produktów wysoko przetworzonych.
• Zredukuj zużycie soli.
• Systematycznie pij wodę – co najmniej 2 litry dziennie.
• Nie pij alkoholu.

Dolegliwości po wyłonieniu stomii

Po zabiegu wyłonienia stomii zaleca się obserwację reakcji organizmu na określone produkty spożywcze. Dzięki temu można wyeliminować te, które powodują nieprzyjemne objawy.

Objawy złej tolerancji określonych produktów:

• bóle brzucha
• zaparcia
• biegunki
• wzdęcia
• oddawanie gazów
• mdłości
• nudności

Właśnie dlatego zaleca się wprowadzanie kolejnych potraw stopniowo, co pozwala na określenie, które z nich są problematyczne.

Wskazane i niewskazane pokarmy u osób ze stomią

Oto produkty spożywcze, jakie powinien zawierać przykładowy jadłospis dla osób ze stomią, a także te, których powinno się unikać przy pojawieniu się nieprzyjemnych dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Polecane, lekkostrawne produkty poprawiające trawienie: gotowane warzywa, na przykład warzywne zupy dla stomii, gotowane i pieczone owoce jak jabłko, makaron, biały ryż, jasne pieczywo, gotowane płatki owsiane, chude mięso i ryby, produkty mleczne – jogurty, kefiry, maślanka, twaróg.

Fermentację jelitową i nieprzyjemne dolegliwości mogą nasilać: mleko, świeże owoce, soki owocowe, warzywa o dużej zawartości błonnika, strączki, pełnoziarniste produkty, pikantne przyprawy.

Gazy i wzdęcia mogą nasilać: fasola i inne strączki, kapusta, kalafior, ogórek, cebula, rzodkiewka, mleko, napoje gazowane.

Zaparcia mogą nasilać: pełnoziarniste produkty spożywcze, gruboziarniste kasze, rośliny strączkowe, surowe warzywa.

Nieprzyjemny zapach stolca mogą nasilać: fasola, kapusta, czosnek, cebula, szparagi, jaja, ryby.

W przypadku eliminacji określonych składników może być konieczne wprowadzenie do diety suplementów.

Podsumowując, dieta dla osób ze stomią nie jest skomplikowana, jednak wymaga czasu, by opracować ją tak, żeby była zdrowa. Kluczowe jest stopniowe wprowadzanie produktów oraz obserwacja reakcji organizmu, ponieważ niekiedy nawet te uznawane za zdrowe mogą wywoływać niepożądane objawy.