Piasek w moczu – co oznacza i jakie daje objawy?

Piasek występujący w układzie moczowym jest jedną z często diagnozowanych dolegliwości. Przez długi czas może on praktycznie nie dawać żadnych objawów, aż do czasu, gdy uformuje się z niego kamień moczowy. Wyjaśniamy, czym dokładnie jest piasek w moczu i jakie może on powodować objawy. Doradzamy też, jak można zapobiegać takiej dolegliwości!

Piasek w układzie moczowym – co to jest?

Pod pojęciem piasku w układzie moczowym nazywa się obecność drobnych złogów przypominających piasek, które zlokalizowane są w nerkach i pęcherzu moczowym.

U większości osób piasek w pęcherzu moczowym oraz w nerkach jest wydalany wraz z moczem, ale zdarza się, że może on łączyć się ze sobą, tworząc kamienie. Zatem w niektórych przypadkach obecność piasku poprzedza chorobę taką jak kamica nerkowa, określaną również jako kamica moczowa, gdy dochodzi do uformowania kamieni moczowych.

Z czego składa się piasek moczowy? Piasek w drogach moczowych zbudowany jest głównie z soli wapnia. Najczęściej są to sole fosforanowo-wapniowe, szczawianowo-wapniowe albo moczanowe, czyli składające się z kwasu moczowego. Rzadziej diagnozuje się piasek cystynowy albo struwitowy.

Jak powstaje piasek w drogach moczowych?

Bezpośrednią przyczyną tworzenia się piasku w drogach moczowych jest zwiększona ilość soli wapnia w moczu. Proces ten przyspieszany jest przez nieodpowiedni odczyn moczu, który jest zbyt zasadowy albo kwaśny.

Dodatkowo występuje szereg czynników, które sprzyjają formowaniu się piasku moczowego. Zaliczane są do nich między innymi:
- Zakażenia moczu,
- Zastoje moczu,
- Zaburzenia metaboliczne związane z wydalaniem moczu,
- Łuszczenie się nabłonków w układzie moczowym,
- Picie zbyt małej ilości płynów,
- Obecność metali ciężkich albo siarki w organizmie,
- Nadczynność przytarczyc powodująca nieprawidłowy poziom wapnia,
- Dna moczanowa,
- Nadciśnienie tętnicze,
- Choroby jelit, w tym choroba Leśniowskiego-Crohna,
- Wady wrodzone i urazy dróg moczowych, na przykład powodujące zrosty.

Objawy piasku w układzie moczowym

Jeśli pojawił się piasek w moczu objawy tej dolegliwości nie zawsze są przez pacjenta odczuwane. Często zdarza się, że piasek po prostu wypłukiwany jest wraz z moczem, nie powodując żadnych dodatkowych objawów.

Gdy piasku jest więcej lub też zamienił się on w kamienie moczowe, może dochodzić do pojawienia się poważnych dolegliwości, które określane są jako kolka nerkowa. Jej główne objawy to:
- Bóle występujące w okolicy lędźwiowej, zwykle promieniujące do pachwiny,
- Uczucie nudności i towarzyszące im wymioty,
- Zaburzenia trawienne, bóle, dyskomfort w jamie brzusznej,
- Trudności w oddawaniu moczu, na przykład częste lub skąpe oddawanie moczu, ból towarzyszący oddawaniu moczu,
- Krwiomocz – obecność krwi w moczu,
- Podwyższona temperatura, gorączka,
- Osłabienie.

Jak diagnozuje się piasek w nerkach i pęcherzu?

Aby zdiagnozować piasek w pęcherzu moczowym lub w nerkach, przeprowadza się odpowiednie badania diagnostyczne. Zmiany te można wykryć z wykorzystaniem poniższych metod:
- USG jamy brzusznej,
- Zdjęcia rentgenowskie (RTG) jamy brzusznej,
- Tomografia komputerowa (TK) jamy brzusznej,
- Urografia – badanie radiologiczne układu moczowego.

Leczenie kamicy moczowej

U wielu osób występowanie piasku w moczu nie wymaga podejmowania leczenia. Po jego wykryciu zaleca się picie większej ilości płynów, co sprzyja jego wypłukiwaniu z układu moczowego. Również stosować można preparaty mające działanie moczopędne, na przykład suplementy diety czy zioła, takie jak skrzyp polny, pokrzywa, lubczyk, liść brzozy.

W sytuacji, gdy piasek zaczyna formować kamienie moczowe i u pacjenta zdiagnozowana została kamica nerkowa, stosowane są metody leczenia polegające na rozbijaniu złogów na mniejsze z użyciem ultradźwięków albo usuwanie kamieni endoskopowo.

Metoda leczenia dobierana jest przez lekarza na podstawie wielkości oraz ilości złogów występujących w układzie moczowym.

Piasek w moczu – jak zapobiegać?

Istnieje szereg metod, które pozwalają zapobiegać kamicy dróg moczowych. Zaliczane są do nich w szczególności:

Odpowiednie nawodnienie organizmu
Zaleca się picie przynajmniej 2 litrów płynów dziennie, najlepiej wody niegazowanej lub herbat ziołowych, które pomagają w oczyszczaniu organizmu i dróg moczowych. Warto wypijać również szklankę wody przed pójściem spać, dzięki czemu mocz w trakcie nocy jest bardziej rozrzedzony. Nie zaleca się picia mocnej herbaty oraz kawy, które mogą sprzyjać tworzeniu się złogów.

Właściwa dieta
Należy ograniczyć produkty zawierające w składzie substancje, które sprzyjają tworzeniu się kamieni moczowych, a także inne produkty sprzyjające zmianom w składzie moczu. Zaliczane są go nich między innymi:
- Szczaw,
- Szpinak,
- Szparagi,
- Rabarbar,
- Czekolada,
- Kakao,
- Orzeszki ziemne,
- Sery żółte,
- Rośliny strączkowe,
- Białko zwierzęce,
- Tłuszcze zwierzęce,
- Sól kuchenna.