Nie mogę się wysikać – co robić w razie zatrzymania moczu?

Zatrzymanie moczu jest poważną dolegliwością, która występuję zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn w każdym wieku. Przyglądamy się bliżej jej objawom i przyczynom, a także wyjaśniamy, jak postępować w razie jej wystąpienia.

Zatrzymanie moczu – co to jest?

Pod pojęciem zatrzymania moczu znajduje się brak możliwości oddania moczu oraz opróżnienia pęcherza moczowego.

Zatrzymanie moczu dzielone jest na dwie kategorie:
- Ostre zatrzymanie moczu – pojawia się nagle, prowadzi do przepełnienia pęcherza na skutek całkowitego braku oddawania moczu.
- Przewlekłe zatrzymanie moczu – rozwija się przez dłuższy czas, pozwala na częściowe opróżnianie pęcherza moczowego, co prowadzi do zalegania w nim moczu.

Zatrzymanie moczu – przyczyny

Zatrzymanie moczu może mieć zróżnicowane przyczyny. Najczęściej do problemu tego prowadzą:

Kamica moczowa lub nerkowa
Na jej skutek dochodzi do zablokowania cewki moczowej kamieniem moczowym albo nerkowym.

Zwężenie cewki moczowej
Powodem tej dolegliwości mogą być infekcje, zapalenia, ciała obce w cewce, urazy, a także wcześniej przebyte zabiegi w tym obszarze.

Zaparcia
Dochodzi do nadmiernego nacisku mas kałowych na cewkę moczową. Dotyczy to w szczególności osób starszych.

Schorzenia gruczołu krokowego
Główne przyczyny zatrzymania moczu u mężczyzn to łagodny przerost oraz rak gruczołu krokowego (prostaty, stercza), co prowadzi do zaciskania cewki moczowej i problemów z odpływem moczu.

Wypadanie narządów rodnych
Z kolei u kobiet jedną z przyczyn zatrzymania moczu może być obniżenie i wypadanie narządów rodnych na skutek osłabionych mięśni Kegla – dna miednicy, na przykład na skutek porodów, operacji jamy brzusznej lub procesów starzenia.

Zaburzenia regulacji nerwowej
Powodują one problemy w pracy układu moczowego, na przykład dochodzi do nich po porodach, na skutek udarów mózgu, chorób rdzenia kręgowego, stwardnienia rozsianego, w przebiegu cukrzycy albo na skutek wad wrodzonych, takich jak przepuklina mózgowo-rdzeniowa.

Określone leki
Do zaburzeń oddawania moczu może dochodzić na skutek stosowania wybranych leków, na przykład przeciwdepresyjnych, przeciwpadaczkowych, przeciwhistaminowych, rozkurczowych, przeciwbólowych.

Jakie są objawy zatrzymania moczu?

Główne objawy wskazujące na ostre zatrzymanie moczu to:
- Brak możliwości oddania moczu pomimo takiej potrzeby,
- Bolesne parcie na pęcherz,
- Bóle w dole brzucha.

W przypadku przewlekłego zatrzymania moczu objawy są osłabione, między innymi są to:
- Częstsze oddawanie moczu,
- Naglące parcie na pęcherz,
- Trudności z zaczęciem oddawania moczu,
- Uczucie zalegania moczu w pęcherzu,
- Zakażenia układu moczowego,
- Nietrzymanie moczu.

Do czego może prowadzić zatrzymanie moczu?

Zatrzymanie moczu może mieć poważne skutki. Nie tylko powoduje ono nieprzyjemne objawy, ale również może przyczyniać się do uszkodzenia pęcherza i nerek na skutek zbyt wysokiego poziomu kreatyniny.

Co robić w razie zatrzymania moczu?

Mam trudności z oddawaniem moczu, nie mogę się wysikać co zrobić w razie wystąpienia takiego objawu?

Jeśli pojawia się ostre zatrzymanie moczu u dziecka albo u dorosłego, konieczne jest jak najszybsze skonsultowanie się z lekarzem, na przykład z lekarzem rodzinnym, urologiem albo udanie się na SOR – Szpitalny Oddział Ratunkowy.

W razie nienasilonych objawów przewlekłego zatrzymania moczu można zwrócić się do lekarza POZ, który zaleci dalsze postępowanie.

Zatrzymanie moczu – diagnostyka

Leczenie zatrzymania moczu jest zależne przede wszystkim od przyczyny tej dolegliwości, dlatego w pierwszej kolejności przeprowadza się kompleksową diagnostykę.

Najczęściej stosuje się poniższe badania diagnostyczne:
- Badania ręczne, palpacyjne – prowadzone jako badania ginekologiczne u kobiet i badania przez odbytnicę u mężczyzn,
- Badania USG pęcherza i dróg moczowych,
- Tomografia komputerowa,
- Uroflowmetria – badanie służące do oceny przepływu moczu,
- Badania urodynamiczne.

Sposoby leczenia zatrzymania moczu

Metody leczenia tej dolegliwości zależne są od jej przyczyny oraz rodzaju. Najczęściej prowadzi się poniższe czynności:

Opróżnienie pęcherza moczowego
Prowadzone za pomocą cewnika wprowadzanego przez cewkę moczową albo przez powłoki brzuszne (nadłonowa cystostomia przezskórna).

Poszerzenie albo nacięcie cewki moczowej
Prowadzone w razie nadmiernie zawężonej cewki moczowej, która utrudnia odprowadzanie moczu.

Leczenie chorób gruczołu krokowego
W razie pojawienia się dolegliwości tego rodzaju u mężczyzn, na przykład przez stosowanie farmakoterapii lub leczenie operacyjne.

Usuwanie kamieni
Gdy dochodzi do zablokowania odpływu moczu na skutek zalegania kamienia moczowego albo nerkowego w układzie moczowym.

Jak zapobiegać zatrzymaniu moczu?

Gdy pojawia się ryzyko dolegliwości takiej jak zatrzymanie moczu co robić, aby jej zapobiegać?

Przede wszystkim zalecane jest leczenie schorzeń mogących prowadzić do zatrzymania moczu, na przykład przerostu prostaty u mężczyzn. U kobiet dobre efekty daje również profilaktyka poprzez ćwiczenia mięśni dna miednicy, a także zaleca się prowadzić dietę, która zapobiega zaparciom.