Zaburzenia psychiczne wieku starczego – objawy, rodzaje i leczenie

Zaburzenia psychiczne mogą pojawić się w każdym wieku. Występują one również u seniorów. W jaki sposób można rozpoznać zaburzenia tego rodzaju u osób starszych? Jakie ich rodzaje diagnozowane są najczęściej? Kiedy konieczne jest podjęcie leczenia?

Przyczyny chorób psychicznych u seniorów

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że liczba osób w wieku starczym ulega stałemu powiększeniu na tle populacji. W związku z tym coraz większym wyzwaniem stają się również zaburzenia psychiczne u osób starszych. U seniorów występują różne rodzaje zaburzeń psychicznych, przy czym bardzo często ich przebieg jest inny niż w przypadku osób młodszych. Narastający problem spowodował, że wyodrębniono nową dziedzinę psychiatrii – psychogeriatrię, która zajmuje się dolegliwościami psychicznymi w wieku starczym. Większemu ryzyku chorób psychicznych w jesieni życia sprzyja wiele czynników. Wśród nich najczęściej wymieniane są poniższe: - Choroby neurodegeneracyjne, które prowadzą do uszkodzeń układu nerwowego – otępienia, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, - Schorzenia przewlekłe, na przykład jak cukrzyca, POChP – przewlekła obturacyjna choroba płuc, choroby serca, - Traumatyczne wydarzenia i zmiany życiowe – przykładowo śmierć bliskiej osoby, przejście na emeryturę, przeprowadzka, trudności finansowe, słabsze kontakty z innymi osobami. Wobec tego ważna jest wiedza na temat zaburzeń psychicznych występujących u seniorów, by w porę można było je rozpoznać i rozpocząć ich leczenie. W ten sposób można poprawić komfort życia osoby starszej, a przy tym jej bliskich, którzy także są często doświadczani przez te dolegliwości.

Rodzaje zaburzeń psychicznych u osób starszych

U osób w podeszłym wieku wykrywane są zróżnicowane zaburzenia dotykające psychiki. Jakie choroby psychiczne wieku starczego diagnozowane są najczęściej?

Depresja

Najczęściej występujące zaburzenia psychiczne u osób starszych to zaburzenia depresyjne. Bywają one często określane jako depresja wieku starczego, ponieważ mogą towarzyszyć im inne dolegliwości niż w przypadku osób młodszych. U seniorów depresja najczęściej objawia się przez: - Większą nerwowość, - Drażliwość, - Skłonność do konfliktów, - Obniżenie nastroju, - Stałe przemęczenie, - Zaburzenia snu, - Gorszą pamięć, koncentrację. Warto pamiętać również o tym, że depresja u seniorów może prowadzić do myśli samobójczych i samobójstw, więc nie powinno się jej lekceważyć.

Otępienia

U osób starszych zwiększa się ryzyko otępień, czyli demencji. Termin ten odnosi się do zaburzeń, w których pojawiają się zaburzenia pamięci i myślenia, co z czasem może prowadzić do problemów z podstawowymi czynnościami życiowymi. W przebiegu otępień dochodzi do problemów z komunikacją, używaniem języka, utratą dotychczasowej aktywności, zaburzeń emocjonalnych, problemów poznawczych. Otępienia mogą mieć różne postaci. Najczęściej rozpoznawana jest choroba Alzheimera, ale diagnozuje się też otępienie w chorobie Picka, chorobie Parkinsona, otępienie z ciałkami Lewy`ego czy otępienie następujące na skutek udaru mózgu.

Nerwice

Wśród często diagnozowanych zaburzeń psychicznych u seniorów znajdują się nerwice, które są powiązane również z zaburzeniami lękowymi. Osoba starsza doświadcza często objawów lęku, także w postaci bólów głowy, kołatania serca, zwiększonej potliwości, drażliwości, niepokoju. Mogą pojawić się również panika, fobia społeczna.

Psychozy

Seniorzy mogą cierpieć z powodu psychoz, czyli zaburzeń psychotycznych. Zdarza się to rzadko, jednak również istnieje takie ryzyko. Najczęściej występują wtedy zaburzenia świadomości u osób starszych, między innymi w postaci omamów oraz urojeń. Mogą pojawić się również chęć izolacji od ludzi, apatia, utrata dotychczasowych zainteresowań.

Zaburzenia snu

Osoby starsze często doświadczają problemów ze snem, głównie z bezsennością. Trudności te mogą sprzyjać również rozwojowi innych zaburzeń psychicznych oraz chorób, na przykład serca, cukrzycy.

Zespół zachodzącego słońca

W tym przypadku dochodzi do nasilenia objawów psychicznych wieczorami. Zwykle towarzyszą mu omamy wzrokowe, uczucie dezorientacji, nadmierne pobudzenie, nerwowość pod koniec dnia.

Zespół Diogenesa

Jest to zaburzenie psychiczne, w którym dochodzi do niewystarczającej higieny oraz do kompulsywnego zbieractwa. Senior z zespołem Diogenesa jest też bardziej skłonny do unikania towarzystwa, zrywa kontakty z bliskimi.

Leczenie zaburzeń psychicznych w wieku starczym

Zaburzenia psychiczne u osób starszych należy leczyć. Dzięki odpowiednio dobranym metodom terapeutycznym można uzyskać bardzo dobre wyniki. Lekarzem, do którego należy się wtedy udać, jest psychiatra. Zbada on pacjenta, postawi diagnozę i będzie mógł zalecić odpowiednie leczenie seniora. Terapia najczęściej polega na stosowaniu leków dobranych przez psychiatrę do rodzaju zaburzenia. Dodatkowo zalecona może być psychoterapia. Niestety, zdarza się, że leczenie chorób psychicznych u seniorów nie jest proste, na przykład osoba starsza nie zażywa regularnie leków i nie stosuje się do zaleceń lekarskich.