Jak powstają żylaki kończyn dolnych? Przyczyny, rodzaje i objawy żylaków

Żylakami nazywa się dolegliwość, w której dochodzi do nadmiernego poszerzenia żył. Najczęściej spotykane są żylaki kończyn dolnych, ale mogą one znajdować się również w innych częściach ciała – przełyku, odbycie, pęcherzu, powrózku nasiennym. Co warto wiedzieć na temat tworzenia się żylaków nóg?

Przyczyny żylaków kończyn dolnych

Żylaki na kończynach mają postać widocznych pod powierzchnią skóry żył w kolorze sinym, niebieskawym, często wypukłych i poskręcanych. Jak powstają żylaki nóg? Żylaki kończyn dolnych są efektem nieprawidłowego przepływu krwi w żyłach, do którego dochodzi głównie na skutek przewlekłej niewydolności żylnej, w skrócie PNŻ. Przewlekła niewydolność żylna jest stanem chorobowym, w którym następuje zastój krwi w żyłach na skutek refluksu żylnego – wstecznego przepływu krwi, zawężenia albo niewystarczającej drożności żył. Dochodzi wtedy do nadciśnienia w żyłach, zwiększenia przepuszczalności naczyń oraz powstania obrzęków. Podwyższa się także ryzyko tworzenia zmian zakrzepowych. Do czynników zwiększających ryzyko żylaków zaliczają się głównie: - Wiek – ryzyko powstania żylaków zwiększa się powyżej 40. roku życia, - Płeć żeńska – kobiety narażone są 6-krotnie częściej na zmiany żylne niż mężczyźni, - Genetyka – wyższe ryzyko rozwoju żylaków dotyczy osób, które mają w rodzinie bliskich z tą dolegliwością, - Ciąża – kobiety ciężarne są w wyższym stopniu narażone na żylaki, a niebezpieczeństwo ich powstania zwiększa się z każdą następną ciążą, - Praca w pozycji siedzącej lub stojącej – prowadzi do zastojów krwi w żyłach i w ten sposób przyczynia się do PNŻ i żylaków, - Noszenie przylegających do ciała, obciskających ubrań oraz butów na wysokich obcasach, - Nadwaga i otyłość, - Podnoszenie ciężarów – noszenie ciężkich przedmiotów, uprawianie sportów wymagających podnoszenia ciężarów, - Stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, - Częste branie gorących kąpieli, korzystanie z sauny, - Częste zaparcia. Żylaki mogą być też wywołane innymi przyczynami. Są to głównie wady wrodzone albo nabyte, choroby, w szczególności zakrzepica.

Rodzaje żylaków kończyn dolnych

Żylaki kończyn dolnych mogą być podzielone na kilka rodzajów w zależności od przyczyn ich występowania. Jakie wyróżnia się rodzaje żylaków? Żylaki pierwotne Do ich powstawania dochodzi na skutek zmian w żyłach, a dokładnie zaniku tkanki sprężystej. W efekcie żyły są bardziej podatne na poszerzanie, niewydolność ich zastawek, zalega w nich większa ilość krwi. Występują one u większości osób – szacuje się, że dotykają nawet 95% pacjentów. Najczęściej do powstania żylaków pierwotnych dochodzi na skutek przebywania w długotrwałej pozycji siedzącej albo chodzącej, w trakcie ciąży, na skutek zaparć czy noszenia ciężarów. Takim żylakom można zapobiegać, stosując odpowiednią profilaktykę. Zalecane są przede wszystkim kompresjoterapia, czyli noszenie wyrobów o właściwościach uciskowych, częsty ruch, na przykład spacery, unoszenie kończyn. Żylaki wtórne Tego rodzaju żylaki powstają podczas nadmiernego przepływu krwi w żyłach powierzchownych nóg, który wywołany jest przez niedrożność żył głębokich. Najczęściej dochodzi do niej na skutek zakrzepicy, uszkodzenia zastawek żył. Żylakom wtórnym trudniej zapobiegać, ponieważ wywołane są one przez inne dolegliwości. Żylaki o rzadkiej etiologii Kategoria ta odnosi się do żylaków wywołanych najczęściej przetokami tętniczo-żylnymi, które są wrodzone albo nabyte. Pojawiają się one również na skutek zespołu Klippla i Trénaunaya.

Objawy towarzyszące żylakom nóg

Zależnie od stopnia nasilenia dolegliwości objawy towarzyszące żylakom mogą być zróżnicowane. Początkowo przewlekła niewydolność żylna sygnalizowana jest przez: - Uczucie ciężkości nóg, które zmniejsza się po wypoczynku, - Wrażenie przemęczenia nóg, - Mrowienie, - Drętwienie, - Swędzenie, - Bóle wzdłuż żył, - Skurcze łydek, - Uczucie rozpierania łydek, - Pajączki – popękane naczynka krwionośne. Same żylaki są widocznymi przez skórę zmianami żylnymi o kolorze niebieskawym, sinym, które mają zwykle kręty przebieg i bywają wypukłe. W początkowych fazach rozwoju choroby najczęściej widoczne są na łydkach. Towarzyszą im często obrzęk, przebarwienia skóry, jej stwardnienia, sączące się lub suche zmiany skórne nazywane wypryskiem żylakowym. W zaawansowanej postaci może pojawić się owrzodzenie podudzi. Rozpoznanie żylaków przez lekarza odbywa się głównie na podstawie badania fizykalnego. Dodatkowo stosowane są różne próby czynnościowe oraz badanie USG z Dopplerem prezentującym przepływy żylne.