Kamienie kałowe – co to jest? Przyczyny, objawy i leczenie

Do tworzenia się kamieni kałowych najczęściej dochodzi u osób, które prowadzą niezdrowy tryb życia. W jaki sposób powstają? Jakie dają objawy? Jak można im zapobiegać i jak je leczyć?

Czym są kamienie kałowe?

Kamieniami kałowymi nazywa się jedną z postaci zaparcia, w której dochodzi do powstania zbitych, twardych mas kałowych. Przypominają one kamienie, skąd wzięły swoją nazwę.

Najczęściej kamienie kałowe powstają w trakcie dłuższych zaparć, trwających od kilku do nawet kilkunastu dni, gdy chory nie może się wypróżnić. Dochodzi wtedy do stopniowego stwardnienia stolca, który zalega w odbytnicy i nie może być wydalony nawet pomimo prób.

W skrajnych przypadkach masa kamieni kałowych może wynieść do nawet kilkunastu kilogramów!

Najczęściej występujące objawy kamieni kałowych to:
– Dyskomfort odczuwany w podbrzuszu,
– Bóle brzucha,
– Wzdęcia,
– Trudności z wypróżnieniem,
– Bóle w okolicy odbytu,
– Pogorszony apetyt,
– Złe samopoczucie.

W trakcie prób oddania stolca przy kamieniach kałowych może również dochodzić do podrażnienia śluzówki odbytu i odbytnicy. W efekcie zwiększa się ryzyko krwawień oraz tworzenia się owrzodzeń i hemoroidów. W skrajnych przypadkach może też dochodzić do wypadania odbytu.

Jak dochodzi do powstania kamieni kałowych?

Do głównych przyczyn tworzenia się kamieni kałowych zaliczane są:
– Nieodpowiednia dieta – zbyt mała ilość błonnika w diecie oraz zbyt małe spożycie płynów, głównie wody.
– Brak ruchu – brak aktywności fizycznej powoduje osłabienie ruchów perystaltycznych jelit, co sprzyja zaparciom.
– Częste używanie środków przeczyszczających – zaburzają one perystaltykę jelit i w konsekwencji mogą nasilać zaparcia.
– Schorzenia odbytu i odbytnicy – hemoroidy, czyli guzki krwawnicze odbytu, szczelina odbytu.
– Długotrwałe leczenie wymagające leżenia – kamienie kałowe mogą pojawiać się u osób wymagających leżenia, na przykład po wypadkach, w poważnych schorzeniach, śpiączkach, u osób niepełnosprawnych.
– Schorzenia neurologiczne – większe ryzyko dotyczy osób po urazach rdzenia kręgowego, z polineuropatią cukrzycową.
– Stosowanie niektórych leków – dotyczy to przede wszystkim leków używanych w chorobie Parkinsona, wybranych leków przeciwdepresyjnych, a także leków opioidowych.

Kamienie kałowe – zapobieganie i leczenie

W przypadku kamieni kałowych stosuje się odpowiednio dobrane leczenie pozwalające na uzyskanie optymalnych efektów. Warto też pamiętać o działaniach profilaktycznych, dzięki czemu można zmniejszyć ryzyko ich powstawania.

Leczenie kamieni kałowych
Gdy pojawiają się długotrwałe zaparcia, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, który zaleci właściwe postępowanie. Jak skutecznie pozbyć się kamieni kałowych?

Najczęściej leczenie kamieni kałowych polega na prowadzeniu lewatyw – wlewek doodbytniczych. Powodują one zmiękczenie mas kałowych i ułatwiają ich wydalenie. Procedura ta najczęściej jest skuteczna i pozwala na pozbycie się dolegliwości.

Zdarza się jednak, że wlewki nie dają optymalnych efektów. W takim przypadku przeprowadza się zabieg usunięcia kamieni kałowych. Przeprowadzany jest on przez lekarza w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym i polega na usunięciu kamieni mechanicznie.

Po przeprowadzeniu zabiegu usuwania kamieni kałowych lekarz najczęściej przepisuje odpowiednie środki zmiękczające kał oraz poprawiające perystaltykę jelit.

Zapobieganie kamieniom kałowym
W zapobieganiu kamieniom kałowym, a także przy większym ryzyku ich występowania, bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka.

Przede wszystkim powinno się zadbać o właściwą dietę bogatą w błonnik. Jest on obecny głównie w warzywach i w owocach, pełnoziarnistym pieczywie, kaszach. Należy również pić dużą ilość wody – zalecane są przynajmniej 2 litry dziennie.

Aby kamienie kałowe nie występowały, warto też pamiętać o aktywności fizycznej. Nawet ćwiczenia w domu lub spacery pozwalają na usprawnienie pracy jelit i zmniejszają ryzyko tej dolegliwości.

Gdy przez kilka kolejnych dni nie można się wypróżnić, należy pić więcej płynów, zwiększyć ilość produktów z błonnikiem w diecie lub zastosować łagodne środki przeczyszczające.