Ciąża a problemy z nietrzymaniem moczu

Ciąża to czas intensywnych zmian zachodzących w organizmie kobiety, które mają na celu przystosowanie jej ciała do rozwoju płodu i do porodu. Wiele z tych zmian, choć fizjologicznie normalnych, może prowadzić do pojawienia się pewnych dolegliwości, które mogą znacząco wpłynąć na komfort życia przyszłej matki. Jednym z powszechnie występujących problemów w trakcie ciąży jest nietrzymanie moczu, które dotyka nawet do 50% ciężarnych kobiet. Co warto wiedzieć o tej dolegliwości?

Rodzaje nietrzymania moczu w ciąży

Nietrzymanie moczu to niezdolność do pełnej kontroli nad oddawaniem moczu, co prowadzi do jego mimowolnego popuszczania. Dolegliwość ta również określana jest jako inkontynencja.

W ciąży najczęściej spotykamy 2 główne typy nietrzymania moczu:
• Wysiłkowe nietrzymanie moczu – jest to najczęstsza forma nietrzymania moczu w ciąży. Dochodzi do niej na skutek wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej, które powoduje wyciek moczu podczas wysiłku fizycznego, na przykład podnoszenia ciężarów, skakania, kichania, kaszlu czy śmiechu. Przyczyną jest osłabienie mięśni dna miednicy, inaczej mięśni Kegla, które odpowiadają za kontrolowanie działania pęcherza moczowego.
• Nietrzymanie z naglącym parciem – ten rodzaj nietrzymania polega na nagłej, trudnej do opanowania potrzebie oddania moczu, nawet gdy pęcherz nie jest całkowicie wypełniony. Występuje rzadziej niż wysiłkowe nietrzymanie moczu, ale również może dotykać kobiet w ciąży.

Może także zdarzyć się, że nietrzymanie moczu jest mieszane, co oznacza, że występują w nim oba rodzaje inkontynencji.

Dlaczego w ciąży dochodzi do nietrzymania moczu?

Nietrzymanie moczu w ciąży ma kilka przyczyn, które zazwyczaj nakładają się na siebie. Prowadzą do niego w szczególności:

Zmiany hormonalne
W czasie ciąży organizm kobiety produkuje większe ilości hormonów, w tym estrogenu, progesteronu i relaksyny, które wpływają na rozluźnienie mięśni. Oddziałują one również na mięśnie dna miednicy oraz mięśnie odpowiedzialne za kontrolę pęcherza. W efekcie podczas ciąży trudniej jest opanować oddawanie moczu.

Wzrost macicy
Rosnąca macica wywołuje nacisk na pęcherz moczowy, co prowadzi do ograniczenia jego pojemności i utrudnia jego opróżnianie. Prowadzi to do konieczności częstszego oddawania moczu, a także zwiększa ryzyko wycieku moczu pod wpływem dodatkowego ciśnienia na pęcherz.

Zmiany anatomiczne
Podczas ciąży na skutek rosnącego płodu dochodzi do zmian w położeniu i funkcjonowaniu narządów miednicy mniejszej, co może wpływać na kontrolę nad pęcherzem. Widoczne jest to w szczególności na dalszych etapach ciąży.

Osłabienie mięśni dna miednicy
Mięśnie dna miednicy, także nazywane mięśniami Kegla, pełnią kluczową funkcję w utrzymaniu kontroli nad oddawaniem moczu. Wraz z postępem ciąży, zwłaszcza w trzecim trymestrze, mogą ulegać osłabieniu w wyniku zwiększonego nacisku oraz przygotowań organizmu do porodu.

Nietrzymanie moczu w ciąży – czynniki ryzyka

Nie wszystkie kobiety w ciąży doświadczają problemów z nietrzymaniem moczu. Warto wiedzieć, że pewne czynniki mogą zwiększać ryzyko jego wystąpienia.

Większe ryzyko nietrzymania moczu w ciąży powodują:
• Większa liczba ciąż prowadząca do osłabienia mięśni dna miednicy,
• Ciąża mnoga,
• Cięcie cesarskie w poprzednich ciążach,
• Wiek kobiety – kobiety w późniejszym wieku mogą być bardziej podatne na osłabienie mięśni,
• Nadwaga przed ciążą lub nadmierne przybranie na wadze podczas ciąży,
• Komplikacje porodowe.

Zapobieganie i leczenie nietrzymania moczu w ciąży

Kobiety, które chcą zmniejszyć ryzyko inkontynencji w ciąży lub doświadczają tej dolegliwości, mogą stosować poniższe metody:

Ćwiczenia mięśni dna miednicy (ćwiczenia Kegla)
Regularne wykonywanie tych ćwiczeń pomaga wzmocnić mięśnie dna miednicy, co może zwiększyć kontrolę nad pęcherzem i zmniejszyć ryzyko nietrzymania moczu. Dobrym wyborem jest także konsultacja z fizjoterapeutą uroginekologicznym.

Dbanie o dietę
Utrzymywanie prawidłowej masy ciała przed i podczas ciąży może zmniejszyć dodatkowe obciążenie dla mięśni dna miednicy. Dieta powinna również zmniejszać ryzyko zaparć, które sprzyjają inkontynencji.

Regularne opróżnianie pęcherza
Najlepiej oddawać mocz regularnie, aby uniknąć nadmiernego wypełnienia pęcherza. Nie należy długo wstrzymywać się z oddawaniem moczu.

Stosowanie wyrobów chłonnych
Gdy inkontynencja jest problemem, warto skorzystać z wyrobów chłonnych na nietrzymanie moczu. Wkładki, podpaski urologiczne, czy majtki chłonne to wyroby chłonne, które pochłaniają mocz w przypadku inkontynencji i zapewniają codzienny komfort.

Warto zatem pamiętać, że nietrzymanie moczu w ciąży to problem, który dotyka wiele kobiet, ale dzięki odpowiedniej profilaktyce i leczeniu można go skutecznie łagodzić. Jest to zjawisko fizjologiczne, które najczęściej ustępuje po porodzie, choć w niektórych przypadkach może wymagać dalszej interwencji medycznej.